بوی بد دهان اغلب از بین دندان ها و داخل دهان منشا می گیرد، جایی که باکتری ها ذرات غذا را تجزیه کرده و ترکیبات گوگردی بدبو تولید می کنند. بهداشت نامناسب دهان و دندان شایع ترین علت است، زیرا به باکتری ها اجازه می دهد روی دندان ها، لثه ها و زبان جمع شوند.
دلایل اصلی بوی بد دهان عبارتند از:
- عدم رعایت بهداشت دهان: مسواک نزدن و نخ دندان نکشیدن، ذرات غذا را در دهان باقی می گذارد و باعث بوی بد دهان می شود.
- مصرف تنباکو: استعمال دخانیات به خصوص سیگار کشیدن باعث بوی بد دهان و افزایش خطر بیماری لثه می شود.
- خشکی دهان: بزاق به طور طبیعی دهان را تمیز می کند. کمبود بزاق می تواند منجر به بوی بد دهان شود.
بیشتر بخوانید: کار متخصص ارتودنسی چیست؟
گاهی اوقات دلایل بوی بد دهان بیشتر میتواند ناشی از شرایط پزشکی باشد تا مسائل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، این موارد عبارتند از:
- بیماری لثه: این عارضه به عنوان بیماری پریودنتال شناخته می شود، این نوع عفونت لثه می تواند باعث بوی بد دهان شود.
- عفونت های تنفسی: عفونت های سینوسی، برونشیت و ذات الریه می توانند در ایجاد هالیتوز و ایجاد بوی بد دهان نقش داشته باشند.
- مشکلات گوارشی: شرایطی مانند رفلاکس اسید معده و GERD به دلیل اسید معده می تواند منجر به بوی بد دهان شود.
رژیم غذایی نیز میتواند نقش بسزایی در بوی دهان شما داشته باشد. بعضی از خوراکی ها و غذاها می توانند باعث ایجاد بوی بد دهان بطور موقتی شوند، اما برخی دیگر می توانند این مشکل را تشدید و زمان بیشتری باعث بوی بد دهان شوند:
- سیر و پیاز: این غذاها حاوی ترکیبات گوگردی هستند که در دهان و دستگاه گوارش شما باقی می مانند.
- غذاهای شیرین: غذاها و نوشیدنی های شیرین می توانند رشد باکتری هایی را که باعث بوی بد دهان می شوند، افزایش دهند.
- رژیم های کم کربوهیدرات: کتوز، حالتی که در آن بدن به جای کربوهیدرات ها چربی می سوزاند، می تواند بوی مشخصی را در نفس ایجاد کند.
پایه و اصول درمان بوی بد دهان، رعایت بهداشت دهان و دندان است. داشتن یک روتین مراقبت از دهان و دندان می تواند به طور قابل توجهی بوی بد دهان را کاهش دهد.
- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن: دندان ها را حداقل دو بار در روز باید مسواک زد و نخ دندان کشید تا پلاک و ذرات غذا از بین برود.
- تمیز کردن و پاکسازی زبان: باکتری ها اغلب روی زبان جمع می شوند، بنابراین استفاده از اسکراپر زبان می تواند به از بین بردن آنها کمک کند و باعث درمان بوی بد دهان شود.
- استفاده منظم از دهانشویه: یک دهانشویه ضد عفونی کننده می تواند باکتری ها را از بین ببرد و بازدم شما را خوشبو کند. برای حداکثر اثربخشی به دنبال محصولی باشید که حاوی کلرهگزیدین یا ستیل پیریدینیم کلرید باشد.
بیشتر بخوانید: ارتودنسی ثابت چیست؟
روش های خانگی رفع بوی بد دهان
درمان‌های خانگی برای بوی بد دهان به دلیل راحت و طبیعی بودن، محبوبیت زیادی دارند. درمان های خانگی بوی بد دهان جایگزینی برای مواد شیمیایی مثل دهانشویه ها و خوشبو کننده های تنفسی هستند. علاوه بر این، درمان‌های خانگی اغلب به جای از بین بردن موقت بوی بد دهان، به صورت ریشه ای درمان را انجام میدهد.
از ویژگی های درمان خانگی بوی بد دهان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- طبیعی و ایمن: از مواد شیمیایی خشن موجود در محصولات بدون نسخه خودداری کنید.
- مقرون به صرفه: بیشتر درمان ها شامل موادی هستند که به راحتی در خانه در دسترس هستند و برای دسترسی به آنها باید هزینه پرداخت کرد.
پایه و اساس یک نفس خوشبو و عاری از هرگونه بوی بد دهان، حفظ بهداشت دهان و دندان است. در اینجا به چند نمونه از درمان های خانگی ساده برای از بین بردن بوی بد دهان را اشاره کرده ایم:
- مسواک زدن دو بار در روز: از خمیر دندان حاوی فلوراید و یک مسواک نرم استفاده کنید.
- نخ دندان کشیدن روزانه: ذرات غذایی که بین دندان ها گیر کرده اند را از بین ببرید.
- استفاده از دهانشویه های خانگی: دهانشویه خانگی که تشکیل شده از مواد ساده ای مانند روغن درخت چای یا نعناع هستند میتوانند به درمان خانگی بوی بد دهان کمک کنند.
بیشتر بخوانید: ارتودنسی دندان چیست؟
یکی دیگر از روش های درمان خانگی بوی بد دهان نوشیدن آب زیاد است. نوشیدن آب زیاد برای از بین بردن بوی بد دهان ناشی از خشکی دهان بسیار مهم است. آب باعث شستن ذرات غذا به جای مانده درون دهان می شود و همچنین باعث تولید بزاق می شود که به عنوان یک پاک کننده طبیعی برای دهان عمل می کند. نکته مهمی که باید حتما درنظر گرفته شود برای حفظ آب بدن و جلوگیری از بوی بد دهان حداقل 8 لیوان آب در روز بنوشید.
برخی از گیاهان و حتی روغن های گیاهان به دلیل خواص ضد باکتریایی که در خود دارند، می توانند به رفع بوی بد دهان کمک کنند.
- نعناع و جعفری: جویدن این گیاهان می تواند باعث از بین رفن بوی بد دهان شود.
- روغن‌های گیاهی: روغن درخت چای، اکالیپتوس و نعناع را میتوان به آب اضافه کرد تا دهانشویه ای طبیعی و با طراوت برای درمان بوی بد دهان داشته باشید.
در کنار همه این موارد گفته شده نکته مهم تری که وجود دارد تغذیه و نوع رژیم غذایی روزانه میباشد. غذایی که میخورید نقش مهمی در بوی دهان شما دارد. با انجام و رعایت چند نکته ساده در رژیم غذایی، میتوان بوی بد دهان را درمان کرد. این تغییرات غذایی را عبارتند از:
- مصرف فیبر را افزایش دهید: غذاهای سرشار از فیبر می توانند به عنوان مسواک طبیعی برای بدن عمل کنند.
- از غذاهای شیرین پرهیز کنید: شکر باعث رشد و تغذیه باکتری هایی میشود که دهان را بد بو میکند.
- پروبیوتیک ها را در رژیم غذایی خود بگنجانید: ماست و غذاهای تخمیر شده می توانند سلامت روده را بهبود بخشند و بوی بد را کاهش دهند.
در آخر نیز بعنوان سریع ترین راه میتوان جویدن آدامس را برای درمان موقت بوی بد دهان انجام داد. جویدن آدامس غدد بزاقی را تحریک می کند که به طور طبیعی دهان را تمیز می کند. آدامس های بدون قند که حاوی زایلیتول هستند به جز انتشار بوی خوب در دهان توسط اسانس ها می توانند باکتری های داخل دهان را نیز کاهش دهند.
بیشتر بخوانید: ارتودنسی نامرئی چیست؟
دلایل بوی بد دهان
عدم استفاده منظم از مسواک و نخ دندان میتواند باعث شود که ذرات غذا در دهان باقی بمانند و باعث رشد باکتری ها و بوی بد دهان شوند. جمع شدن پلاک روی دندان ها و لثه ها نیز میتواند منجر به التهاب لثه شود که یکی دیگر از عوامل ایجاد بوی بد دهان است.
برخی از غذاها مانند سیر، پیاز و غذاهای تند باعث ایجاد بوی بد موقتی دهان می شوند. همچنین، رژیم‌های غذایی با قند بالا نیز میتوانند باعث تغذیه باکتری های موجود در دهان شوند به بوی بد گرفتن دهان کمک کنند.
خشکی دهان یکی دیگر از دلایل بوی بد دهان میباشد. بزاق با شستن ذرات غذا و باکتری ها نقش مهمی در تمیز نگه داشتن دهان دارد. هنگامی که غدد بزاقی، بزاق کافی تولید نمی کنند، می تواند منجر به خشکی دهان شود و در نهایت احتمال بوی بد دهان را افزایش دهد.
استفاده از محصولات دارای تنباکو نه تنها باعث بوی بد دهان می شوند، بلکه دهان شما را خشک می کنند و خطر ابتلا به بیماری های لثه را افزایش می دهند. سیگاری ها نیز بیشتر در معرض ابتلا به عفونت های دهانی هستند که می تواند منجر به بوی بد دهان شود.
برخی بیماری ها و شرایط پزشکی مانند عفونت های سینوسی، بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) و دیابت می توانند منجر به بوی بد دهان مزمن شوند. در این موارد، درمان زمینه ای بیماری، برای رفع بوی بد دهان ضروری است.
بیشتر بخوانید: ارتودنسی متحرک چیست؟
رفع بوی بد دندان خراب
دندان خراب معمولاً به دندانی گفته می شود که پوسیده یا آسیب دیده باشد. این خرابی تا جایی میتواند پیش رود که بر سلامت کلی دهان و دندان شما تأثیر بگذارد. خرابی های رایج دندان شامل حفره ها، ترک ها و عفونت ها است که همه آنها در صورت عدم توجه می توانند منجر به درد و مشکلات دندانی شدیدتر شوند.
عوامل زیادی در خراب شدن یک دندان نقش دارند، از جمله عدم رعایت بهداشت دهان، رژیم غذایی با قند بالا و استعدادهای ژنتیکی. شناسایی این موارد برای جلوگیری از آسیب بیشتر و عدم نیاز مراجعه به دندانپزشک ضروری است.
تشخیص سریع پوسیدگی دندان می تواند از پیشرفت خرابی دندان خیلی زود جلوگیری کند. علائم خرابی یک دندان شامل دندان درد، حساسیت به گرما یا سرما، سوراخ ها یا حفره های قابل مشاهده در دندان ها و پدید آمدن لکه های تیره رنگ برروی دندان است. پیگیری سریع این علائم می تواند شما را از آسیب های شدیدتر دندانی نجات دهد.
بوی بد دهان معمولا به طور مستقیم با وجود یک دندان خراب در ارتباط است. زمانی که پوسیدگی در دندان شروع می شود، باکتری ها رشد می کنند و باعث تولید ترکیبات بدبو می شوند. این پوسیدگی ها حفره هایی را ایجاد می کند که ذرات غذا در آنجا گیر میکنند و به مرور زمان بوی بد دهان را تشدید می کنند.
باکتری های تولید شده در دندان پوسیده در درجه اول عامل بوی بد دهان هستند. این باکتری ها که بصورت بی هوازی فعالیت میکنند ترکیبات گوگردی فرار (VSCs) تولید می کنند که منجر به ایجاد بوی نامطبوع در دهان می شود. حفظ تعادل باکتری های دهان برای یک دهان خوشبو و تنفس تازه بسیار مهم است.
افرادی که در مراحل اولیه پوسیدگی دندان هستند، درمان های خانگی می تواند موثر باشد. مسواک زدن با خمیر دندان حاوی فلوراید، شستشو با آب نمک و عدم استفاده از تنقلات شیرین در رژیم غذایی موارد ساده و کوچکی هستند که می توانند تفاوت بزرگی ایجاد کنند. با این حال، این روش ها فقط باید برای موارد خفیف پوسیدگی دندان قابل استفاده هستنئد.
زمانی که پوسیدگی پیشرفت میکند، معمولا نیاز به پر کردن است. اما اگر پوسیدگی شدیدتر باشد که به پالپ یا عصب دندان رسیده است، ممکن است نیاز به برداشتن کانال ریشه دندان باشد. در این روش با از بین بردن بافت عفونی، دندان را مهر و موم می کنند تا از مشکلات بعدی جلوگیری شود.
در مواردی که دیگر نمی توان دندان را نجات داد، کشیدن دندان تنها راه ممکن برای رهایی از دندان خراب و بوی بد دهان است. اگرچه این روش ممکن است دلهره آور به نظر برسد، اما دندانپزشکی مدرن تضمین می کند که این روش تا حد امکان بدون درد باشد.
بیشتر بخوانید: انواع ارتودنسی کودکان
رفع بوی بد دهان در صبح
بوی بد دهان در صبح که به آن هالیتوز نیز گفته می شود، مشکل رایجی است که بسیاری از افراد پس از بیدار شدن با آن مواجه می شوند. هرچند که این بوی بد دهان بصورت مداوم می تواند نشانه مشکلات سلامتی عمیق تری باشد.
یکی از دلایلی بوی بد دهان در صبح بعد از بیدار شدن خشکی دهان است. در طول خواب، تولید بزاق دهان کاهش می‌یابد که این موضوع منجر به خشکی دهان میشود. این خشکی باعث ایجاد محیطی عالی برای رشد باکتری‌ها و تولید بوی بد در دهان است.
برای درمان بوی بد دهان در صبح باید رشد باکتری ها را در شب به حداقل برسانید. استفاده از دهانشویه های ضدباکتریایی به برنامه روزانه شما نیز می تواند به این موضوع کمک کند.
از خوابیدن بلافاصله بعد از خوردن غذا جدا خودداری کنید، به خصوص غذاهایی که می توانند باعث بوی بد دهان شوند. درصورت گرسنه بودن قبل از خواب، سعی کنید میان وعده های سبک تر را در طول روز مصرف کنید تا دچار گرسنگی قبل از خواب نشوید.
بیشتر بخوانید: روش های انجام ارتودنسی کاموفلاژ یا ارتودنسی جبرانی
رفع و درمان بوی بد دهان ناشی از حلق
حلق بخش مهمی از سیستم تنفسی و گوارشی است. این ناحیه نقش حیاتی در تنفس، بلع و صحبت کردن دارد. حلق به دلیل موقعیت و عملکرد خود می تواند حاوی باکتری و مخاطی باشد که در صورت عدم توجه به آنها منجر به بوی بد دهان شود.
شرایط متعددی می تواند در ایجاد بوی بد دهان که از حلق منشاء می گیرد نقش داشته باشد:
- جمع شدن مخاط و خلط در حلق: مخاط و خلط اضافی می تواند در گلو جمع شود و منجر به بوی بد دهان شود.
- التهاب لوزه ها: لوزه های عفونی یا ملتهب می توانند باعث تجمع باکتری در حلق شوند.
- فارنژیت: التهاب حلق که اغلب در اثر عفونت های باکتریایی یا ویروسی ایجاد می شود، می تواند منجر به بوی بد در دهان شود.
اگر عفونت باکتریایی علت اصلی بوی بد دهان ناشی از حلق باشد، ممکن است آنتی بیوتیک پزشک متخصص تجویز کند.
این داروها می توانند به از بین بردن عفونت و کاهش علائم مرتبط مانند گلودرد و بوی بد دهان کمک کنند.
در مواردی دیگر دهانشویه های بدون نیاز نسخه پزشک که حاوی عوامل ضد میکروبی می توانند به از بین بردن باکتری های موجود در حلق و کاهش بوی بد دهان کمک کنند. استفاده منظم طبق دستورالعمل می تواند نتایج طولانی مدتی را ارائه دهد. با غرغره کردن این دهانشویه ها میتوانید بسیاری از میکروب ها و باکتری های موجود در حلق را از بین برد.
در موارد شدید، مانند بیماری های لوزه یا سایر ناهنجاری های مربوط به حلق، ممکن است انجام عمل های جراحی ضروری باشد. روش‌هایی مانند برداشتن لوزه یا جراحی حلق میتواند باعث بهبودی این ناهنجاری شود.
بیشتر بخوانید: هزینه ارتودنسی فانکشنال برای بزرگسالان
از بین بردن بوی بد دهان ناشی از معده
هنگامی که مشکلات معده باعث بوی بد دهان می شود، اغلب منشا این بوی بد دستگاه گوارش می باشد. شرایطی مانند GERD و زخم معده می توانند باعث شوند اسیدهای معده به بالا و مری برگردند و در نتیجه بوی بد دهان ایجاد شود. علاوه بر این، عفونت ها و سایر ناهنجاری ها گوارشی می توانند باعث تشدید این موضوع شوند.
در اینجا 3 مورد از موارد درمانی ناهنجاری های معده که موجب بوی بد دهان ناشی از معده میشود را آورده ایم:
- آنتی اسیدها و مهارکننده های پمپ پروتون (PPIs) می توانند به کاهش اسید معده و تسکین علائم GERD یا رفلکس معده و زخم معده کمک کنند.
- آنتی بیوتیک ها در صورت تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری تجویز می شود.
- داروهای زخم معده می توانند باعث بهبودی و کاهش اسید معده شوند.
بیشتر بخوانید: ارتودنسی به روش دیمون
کلینیک دکتر ملایی مرکز تخصصی ارتودنسی دندان در تهران و کرج همواره در کنار شماست تا با بکارگیری علم روز دنیا، شما همراهان در سلامت و بهداشت دهان و دندان همراهی کند.
سوالات متدوال درباره درمان بوی بد دهان:
1.درمان بوی بد دهان چقدر زمان میبرد؟
این مورد را به یاد داشته باشید که هرچیزی که می خورید می تواند تا زمانی که غذا کاملاً از سیستم گوارشی شما خارج شود (تقریبا تا 3 روز بعد!) باعث بوی بد دهان شود. بوی بد دهان را می توان کاهش داد یا از آن جلوگیری کرد اگر بیشتر مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
2.آیا راه حل دائمی برای از بین بردن بوی بد دهان وجود دارد؟
همانطور که در متن بالا ذکر شد، درمان بیماری های زمینه ای میتواند تنها درمان بوی بد دهان است. آدامس و اسانس های نعناع و طعم دیگر فقط بصورت موقت این مشکل را حل میکنند.
3.چگونه بوی دهان و بوی نفس خود را خوب کنیم؟
- بعد از غذا مسواک بزنید. یک مسواک را در محل کار نگه دارید تا بعد از غذا از آن استفاده کنید.
- حداقل یک بار در روز نخ دندان بکشید.
- زبان را نیز فراموش نکنید، مسواک زدن سطح زبان میتواند کمک بزرگی به خوشبو شدن دهان کند.
- آب زیاد بنوشید و دهان خود را مرطوب نگه دارید.
- مسواک قدیمی خود را تعویض کنید.